Kilka słów więcej o lubelskiej starówce

Pod zam­kiem

Pra­wie tydzień temu wró­ci­łem z Lubli­na, więc mogę w koń­cu podzie­lić się jaki­miś swo­imi prze­my­śle­nia­mi. Dla kogoś, kto całe życie miesz­ka w Wiel­ko­pol­sce, Lublin jest tere­nem odle­głym. Jed­nak jest to po pro­stu duże mia­sto, któ­re nie róż­ni się od Pozna­nia czy Wrocławia.

Na uwa­gę zasłu­gu­je sta­rów­ka, któ­ra jed­nak budzi moje moc­no mie­sza­ne uczu­cia. Nie­wąt­pli­wie jest ona ory­gi­nal­na, w tym sen­sie, że zacho­wa­ła się z daw­nych cza­sów aż do dzi­siaj, co nie jest u nas regu­łą. Jest więc bar­dzo cie­ka­wa, peł­na ory­gi­nal­nych miejsc. Jej archi­tek­tu­ra i topo­gra­fia róż­ni się rów­nież tro­chę od tego, do cze­go jeste­śmy przy­zwy­cza­je­ni bar­dziej na zacho­dzie: choć­by uło­że­nie Ryn­ku, znaj­du­ją­ce­go się na nim Try­bu­na­łu (ratusz jest poza mura­mi sta­re­go mia­sta i jest raczej nie­ty­po­wy), inny układ ulic.

Nie­ste­ty sta­rów­ka tra­ci po bliż­szym przyj­rze­niu. I wca­le nie dla­te­go, że jest peł­na roz­pa­da­ją­cych się, odra­pa­nych kamie­nic (co ma swój urok), ale z przy­czyn zupeł­nie pro­za­icz­nych. Jest to po pro­stu skan­sen. To zna­czy, nikt tam wła­ści­wie nie miesz­ka, wie­czo­rem okna kamie­nic, nawet tych wyglą­da­ją­cych nie­źle, są ciem­ne. Nie­ste­ty jest to cho­ro­ba tra­wią­cą pol­skie cen­tra miast: śród­mie­ścia są zamie­nia­ne w weso­łe mia­stecz­ka dla tury­stów, skła­da­ją­ce się z knajp i pijal­ni wód­ki. Zapo­mi­na się jed­nak o tym, że mia­sto jest żywe wte­dy, gdy żyją w nim miesz­kań­cy. Nato­miast w wie­lu cen­trach miast te tere­ny pusto­sze­ją, bo po pro­stu życie w nich sta­je się nie­moż­li­we. Moż­na powie­dzieć, że miej­sca tury­stycz­ne pada­ją ofia­rą swo­je­go suk­ce­su. I jest to pro­blem nie tyl­ko w Wene­cji czy w Bar­ce­lo­nie, ale jak widać, tak­że w Kra­ko­wie (któ­re­go cen­trum zamie­nio­ne jest w miej­sce liba­cji dla zagra­nicz­nych tury­stów), Gdań­sku (sytu­acja na Dłu­gim Tar­gu jest podob­na) i pew­nie w jesz­cze innych miej­scach. W Kali­szu te nega­tyw­ne zja­wi­ska nie przy­bra­ły aż tak na sile (w koń­cu Kalisz nie jest mia­stem tury­stycz­nym, bo i nie ma nicze­go do zaofe­ro­wa­nia, ale może to i lepiej), ale też widać, że cen­trum mia­sta jest raczej miej­scem, z któ­re­go ludzie się wypro­wa­dza­ją, niż do któ­re­go się wpro­wa­dza­ją. Win­na jest na pew­no po czę­ści prze­sta­rza­ła archi­tek­tu­ra, nie­przy­sta­ją­ca do wymo­gów dla budyn­ków miesz­kal­nych w XXI wieku.

Tak więc sta­rów­ka lubel­ska jest mar­twa i za Bra­mą Kra­kow­ską poza knaj­pa­mi i puba­mi nie ma wła­ści­wie nicze­go, a cho­dze­nie po niej jest na dłuż­szą metę depre­syj­ne – bo to takie nie-mia­sto. Oglą­da się to jak skan­sen – i miesz­ka się tam też pew­nie nie­zbyt dobrze. Roz­ma­wia­łem z jed­ną z miesz­ka­nek Lubli­na, któ­ra stwier­dzi­ła, że jest to wina tego, że sta­rów­ka sta­ła się sie­dzi­bą dla tak-zwa­nej-pato­lo­gii, któ­rą osta­tecz­nie stam­tąd wysie­dlo­no, ale za nim się to sta­ło, cała dziel­ni­ca upa­dła. To podob­na sytu­acja, jak na Kazi­mie­rzu w Krakowie.

Kalisz zimowo

Cho­ciaż zima taka, że raczej mokra, a nie śnieżna.

Cmentarne Las Vegas A.D. 2022

Z roz­rzew­nie­niem wspo­mi­nam rok 2020, w któ­rym Rząd zro­bił z oka­zji pan­de­mii wszyst­kim wspa­nia­łą nie­spo­dzian­kę, a mia­no­wi­cie dzień przed 1 listo­pa­da zamknię­to na 2 – 3 dni wszyst­kie cmen­ta­rze. Wspa­nia­łe to było wyda­rze­nie, nie zapo­mnę go nigdy.

W tym roku nie­ste­ty nie uda­ło się już unik­nąć cmen­tar­nych pere­gry­na­cji, któ­re przez pozo­sta­łe 364 dni w roku są zno­śne, nato­miast 1 listo­pa­da docho­dzi do zbio­ro­wej niepoczytalności.

Z tej oka­zji kil­ka zdjęć z wie­czor­ne­go cmen­ta­rza miej­skie­go w Kaliszu.

Lublin (2)


W Lubli­nie byłem pierw­szy raz, tyl­ko na nie­ca­łe 3 dni i w dodat­ku służ­bo­wo, tak więc zbyt wie­le nie­ste­ty nie widzia­łem. Jed­nak to, co widzia­łem, tyl­ko mnie zachę­ca, by w te stro­ny przy­je­chać ponownie.

Głów­nie byłem w ści­słym cen­trum. Mia­łem bar­dzo bli­sko do lubel­skie­go Sta­re­go Mia­sta, któ­re jest napraw­dę impo­nu­ją­ce. Lubel­ska sta­rów­ka bar­dzo przy­pa­dła mi do gustu i nie jest gor­sza od innych zna­nych zabyt­ko­wych cen­trów miast. Jak dla mnie, jest tro­chę podob­na do sta­rów­ki kra­kow­skiej, cho­ciaż oczy­wi­ście jest o wie­le mniejsza. 

Podo­ba­ło mi się to, że nie jest tak zupeł­nie zre­wi­ta­li­zo­wa­na i wyre­mon­to­wa­na – nie bra­ku­je tam sta­rych ruder i sypią­cych się kamie­nic. Ale to tyl­ko doda­je uro­ku i autentyczności.

Bra­ma krakowska
Try­bu­nał Głów­ny Koron­ny dla pro­win­cji małopolskiej
Ku Farze
Widok na zamek z bra­my grodzkiej
Od stro­ny zamku
Wie­czo­rem

Lublin (1)

Pierw­szy dzień pierw­sze­go poby­tu w Lublinie.

Jed­na z bram na lubel­skim Sta­rym Mieście

Kalisz pod śniegiem

Spa­dła odro­bi­na śnie­gu, przez parę dni utrzy­my­wał się mróz. Pew­ne­go dnia o świ­cie zno­wu więc zaha­czy­łem o obrze­ża Par­ku Miej­skie­go. Teraz tem­pe­ra­tu­ry zno­wu są dodat­nie i wszyst­ko się roz­pu­ści­ło… Mia­sto w zimo­wej sza­cie, przy łagod­nym mro­zie, pre­zen­tu­je się nieźle.

Kalisz o świcie

Kalisz wcze­snym ran­kiem nie­wie­le róż­ni się od tego wie­czor­ne­go, szcze­gól­nie teraz, gdy rano jest rów­nie ciem­no, jak popołudniu.

Korzy­stam z naj­krót­szych dni w roku. Na tych zdję­ciach nie da się powie­dzieć, czy jest rano, czy wie­czór. Ale zdję­cia zosta­ły zro­bio­ne o godz. 6−7.00, gdy sze­dłem do pra­cy i posta­no­wi­łem zaha­czyć o Park Miejski.

Wycho­dzę z domu wcze­śnie rano i w tam­tym tygo­dniu coś mnie naszło, aby idąc w kie­run­ku pra­cy wybrać dro­gę okręż­ną i zro­bić parę kro­ków w stro­nę Par­ku Miej­skie­go. Oczy­wi­ście nie mogłem wejść do wła­ści­we­go par­ku, ponie­waż potem nie miał­bym z nie­go jak wyjść w mia­rę bli­sko pra­cy. Ale mogę cho­ciaż tro­chę się przejść nad kana­łem, w oko­li­cach rze­ki i obej­rzeć nagie gałę­zie drzew w bla­dym świe­tle wscho­dzą­ce­go słońca.

Rzut okiem nad Pro­sną w kie­run­ku Par­ku Miejskiego

Wieczorny Kalisz

Jesień w Kali­szu, wie­czo­rem. Są to oko­li­ce nie­daw­no odno­wio­nych Plant Miejskich.

Pomnik Ada­ma Asnyka

Jesienne cmentarze 01.11

Na cmen­ta­rzu jestem czę­ściej niż bym chciał. Świę­to Wszyst­kich Świę­tych to zupeł­nie nie moje kli­ma­ty. Zamie­nia­nie raz do roku gro­bów w stra­ga­ny z kwia­ta­mi i zni­cza­mi zde­cy­do­wa­nie mnie odstrę­cza. Ale ten dzień to jed­na z nie­licz­nych oka­zji, żeby pójść na opusz­czo­ne na co dzień kali­skie cmen­ta­rze. W cen­trum Kali­sza znaj­du­ją się trzy sta­re cmen­ta­rze miej­skie, znaj­du­ją­ce się na wzgó­rzu. Są to cmen­tarz kato­lic­ki (naj­więk­szy), ewan­ge­lic­ki i pra­wo­sław­ny. Nie­opo­dal nie­gdyś znaj­do­wał się tak­że cmen­tarz żydow­ski. O ile cmen­tarz kato­lic­ki „roz­kwi­ta”, o tyle cmen­ta­rze pra­wo­sław­ny i ewan­ge­lic­ki mają się znacz­nie gorzej, a w szcze­gól­no­ści maleń­ki i zapusz­czo­ny cmen­tarz pra­wo­sław­ny. W Kali­szu nie ma już pra­wie pra­wo­sław­nych, więc cmen­tarz znacz­nie podupadł.

Cmen­tarz ewan­ge­lic­ki we Wszyst­kich Świętych

Zobacz tak­że: Zapo­mnia­ny cmentarz

Jesień w Parku Miejskim

Nad Pro­sną

To, że Park Miej­ski Kali­szu jest naj­pięk­niej­szy – to oczy­wi­sta oczy­wi­stość. Nato­miast jesie­nią jest w nim napraw­dę wyjąt­ko­wo. I cho­ciaż Kalisz to pro­win­cjo­nal­na dziu­ra, któ­ra naj­lep­sze lata ma daw­no za sobą, a obec­nie jest pod­upa­da­ją­cym mia­stecz­kiem, brud­nym, śmier­dzą­cym i sta­le się wylud­nia­ją­cym, to jed­nak Park Miej­ski przy­po­mi­na daw­ną świet­ność Mia­sta, nawet jeśli z tej świet­no­ści nie­wie­le zosta­ło. Sam Park tak­że jest zapusz­czo­ny; jed­nak ma cha­rak­ter ogro­du angiel­skie­go, dla­te­go moż­na powie­dzieć, że jest pięk­ny sam z sie­bie, nawet gdy jest zaniedbany.

Domek Par­ko­we­go w kali­skim parku

Kazimierz w czasie epidemii

Uli­ca Szeroka

W cza­sie moje­go ostat­nie­go poby­tu w Kra­ko­wie, musia­łem się jesz­cze wybrać na Kazi­mierz. Kra­ków w dal­szym cią­gu jest jesz­cze opu­sto­sza­ły (zdję­cia z mar­ca) i, praw­dę mówiąc, taki mi odpo­wia­da. Wyglą­da to wręcz tro­chę nienaturalnie.

Na tych zdję­ciach widać wcze­sną wio­snę, bo wio­sna w tym roku się spóźnia.