Autor: sk

Ostat­ni­mi cza­sy prze­czy­ta­łem kil­ka ksią­żek (no, bo w koń­cu cią­gle coś czy­tam, ale cza­sa­mi idzie mi powo­li) i chciał­bym coś wię­cej napi­sać o jed­nej z nich. Mam na myśli „Wszyst­ko, co lśni” autor­stwa Ele­anor Cat­ton (ang. The Lumi­na­ries). Do jej prze­czy­ta­nia zain­spi­ro­wa­ła mnie Trój­ko­wa audy­cja, któ­rą moż­na też odsłu­chać w inter­ne­cie.

Autor­ka miesz­ka w Nowej Zelan­dii i pisze o Nowej Zelan­dii, któ­ra dla nas jest bar­dzo odle­gła w prze­no­śni i dosłow­nie. Coś tam koja­rzy­my na temat Austra­lii, infor­ma­cje na jej temat pró­bu­je­my roz­cią­gać na Nową Zelan­dię, jed­nak w wie­lu kwe­stiach ten kraj może nas jesz­cze zasko­czyć (mnie zasko­czył fakt, że w NZ nie wystę­po­wa­ły natu­ral­nie żyją­ce ssa­ki). War­to dodać, że powieść zosta­ła nagro­dzo­na jakąś, ponoć pre­sti­żo­wą, nagro­dą literacką.

Powieść prze­no­si nas do XIX wie­ku i cza­su nowo­ze­landz­kiej gorącz­ki zło­ta. Jed­nym z głów­nych boha­te­rów jest Wal­ter Moody, któ­ry z Wiel­kiej Bry­ta­nii przy­był do Nowej Zelan­dii, aby się tro­chę wzbo­ga­cić. Wcho­dzi do hote­lu „Koro­na”, w któ­rym przy­pad­ko­wo natra­fia na gru­pę, z pozo­ru, przy­pad­ko­wych osób. Z jed­ną z nich zaczy­na roz­ma­wiać i zosta­je wcią­gnię­ty w pew­ną dosyć zawi­łą intry­gę. Oka­za­ło się bowiem, że pew­nej nocy zda­rzy­ło się kil­ka – trud­nych do wyja­śnie­nia – sytu­acji, któ­re, jak się oka­zu­je, w pewien spo­sób wszyst­kie ze sobą łączą.

O tym opo­wia­da pierw­sze 400 stron, a przez następ­ne 400 stron nastę­pu­je roz­wi­kła­nie intry­gi. Ele­anor Cat­ton zachę­ca do tego, aby odpo­wie­dzi szu­kać w astro­lo­gii, ale jest to jed­nak dosyć trud­ne. Dla­te­go war­to posłu­chać audy­cji, do któ­rej link jest powy­żej; ona nie­co rozjaśnia.

Książ­kę war­to prze­czy­tać nie tyl­ko ze wzglę­du na jej dosko­na­łą atmos­fe­rę, roz­le­głą wie­dzę autor­ki doty­czą­cą realiów tam­tych cza­sów, ale tak­że na fan­ta­stycz­ny język, któ­rym jest napi­sa­na (i genial­ne tłu­ma­cze­nie, peł­ne trud­nych słów 🙂 ). Jest peł­na nie­po­ko­ju, ale jej zakoń­cze­nie powo­du­je lek­ki nie­do­syt; mia­łem tro­chę wra­że­nie, że jed­nak bra­ku­je tam pew­ne­go roz­wią­za­nia akcji. No ale tak to już jest w lite­ra­tu­rze postmodernistycznej…

Jest to książ­ka odro­bin­kę ambit­niej­sza, ma bli­sko 1000 stron, ale czy­ta się dosyć gładko.

Trwa już dru­gi tydzień roku aka­de­mic­kie­go, ale to nie zna­czy, że prze­sta­łem czy­tać. Bo czy­tam, nie tyl­ko podręczniki.

W tam­tym tygo­dniu skoń­czy­łem „Mor­fi­nę” Szcze­pa­na Twar­do­cha. Docho­dzę do wnio­sku, że zdol­no­ści inter­pre­ta­cyj­ne tek­stów lite­rac­kich w znacz­nej chy­ba mie­rze utra­ci­łem; a może wca­le nigdy ich nie mia­łem (przy­naj­mniej w odnie­sie­niu do powie­ści tego typu)? Filo­log tę książ­kę zdia­gno­zo­wał­by jako powieść post­mo­der­ni­stycz­ną (czy­taj: trud­ną do zdzier­że­nia): wie­lu nar­ra­to­rów, roz­chwia­ny emo­cjo­nal­nie boha­ter, wąt­pli­wo­ści co do toż­sa­mo­ści, dziw­ne „gło­sy zni­kąd”, retro­spek­cje, intro­spek­cje, prze­nie­sie­nia do przy­szło­ści itd. Książ­kę czy­ta się nader przy­jem­nie i nie mam wąt­pli­wo­ści co do tego, że były to pie­nią­dze dobrze zain­we­sto­wa­ne, bo pió­ra Twar­do­cha jest bar­dzo spraw­ne, z pew­no­ścią spraw­niej­sze niż moje palusz­ki bie­ga­ją­ce po kla­wia­tu­rze piszą­ce te słowa.

W jego powie­ści nie bra­ku­je wie­lu bły­sko­tli­wych porów­nań, pięk­nie uży­tych prze­kleństw, boga­te­go folk­lo­ru języ­ko­we­go; nie ma tu żad­nej pru­de­rii – nie jest więc to lek­tu­ra dla każ­de­go, a przy­naj­mniej nie dla osób, któ­re nie mają dystan­su do rze­czy­wi­sto­ści (i historii).

Nie będę pisał, o czym książ­ka jest, bo każ­dy może się sam przekonać.

Wie­le miej­sca moż­na by też poświę­cić samej oso­bie auto­ra, któ­ry jest „zade­kla­ro­wa­nym ślą­skim patrio­tą”. Jest chy­ba tak­że w pew­nym sen­sie mistrzem w kre­owa­niu wła­sne­go wize­run­ku. Wystar­czy spoj­rzeć na jego sta­re i nowe zdję­cia (odsy­łam do Google Obrazy).